Trịnh Sơn
Không gian siêu thực, lẩn quất đâu đây không khí của phòng chờ trước ngày phán xét? Nhưng cũng rất thực với những nỗi đau có thật của con người.
Trước ngưỡng cửa sống - chết. Mọi con người đều như nhau. Không phải ai cũng hiểu điều đó, nhưng Trịnh Sơn, bằng quan sát và chiêm nghiệm của mình, đã cố gắng truyền đạt điều đó - bằng văn chương.
Trịnh Sơn, nhà văn trẻ, đang sống và làm việc ở Bà Rịa - Vũng Tàu.
(Lê Anh Hoài)
Bệnh viện X.
Chẳng
ai muốn đến bệnh viện, trừ khi phải đến. Có trăm ngàn lý do. Không kể ra. Kể
ra, có khi chính người kể đang cố ghi tên mình vào danh sách một chỗ nằm nào đó
trong chốn thương tật và đau đớn ấy.
Nhưng,
rồi ai cũng phải đến. Không đến, xem như không phải người. Khó làm người.
Tất
nhiên, trừ trường hợp đặc biệt, họ là bác sĩ, ý tá, điều dưỡng… Con chiên bất
khả kháng của những bức tường dường như từng trắng toát trước khi ngã màu xỉn
vàng. Các dãy hành lang, ôi thôi, cảm giác như chẳng có hành lang bất kỳ nơi
đâu được tận dụng triệt để như ở bệnh viện. Làm nơi ăn, chốn nghỉ cho bất cứ
ai. Làm sân phơi trọn vẹn từ sự trần trụi cỏn con nhất cho đến kín đáo dày cộm
nhất mà ai đã đi qua các khu phố Tàu đều thấy: đủ sắc màu cầu vồng, kiểu dáng
thô thon, chất liệu tạm bợ hoặc bền bĩ,… Làm chốn hẹn hò công và tư: như cái
bùng binh xoay vòng ba trục đường thân nhân, bệnh nhân và lực lượng canh giữ
hay mời mọc thần chết. Làm chiếc giường cọt kẹt hững hờ và quay quắt từng giấc
mơ giữa ban ngày. Cáng đáng tất tần tật vai trò của một không gian chịu đựng.
Dài ngoằn. Ươn ướt. Lành lạnh. Mồ hôi. Mùi.
Mùi
bệnh viện. Ít nhất một lần trong đời, bạn phải thưởng thức mùi bệnh viện.
Tôi
chỉ đi ngang qua thành phố này. Khỏe mạnh. Rủng rỉnh tiền. Bỗng, sau một buổi
ăn, thấy mình đang nằm trên chiếc giường bé xíu
. Dây nhợ rối tung đang nối vào cơ thể mình. Ống thở này. Ống chuyền này. Ống đo tim mạch này.
. Dây nhợ rối tung đang nối vào cơ thể mình. Ống thở này. Ống chuyền này. Ống đo tim mạch này.
Sao
thế này? Tôi chỉ có thể hé cái miệng mệt nhọc gừ gừ.
Anh
đau nặng lắm. Người đàn ông ngồi ghé mông ở chiếc giường bên cạnh trả lời. Mắt
anh ta hướng về cơ thể đang nằm sát mé. Vợ tôi cũng đau nặng lắm.
À,
thân nhân. Một người nuôi bệnh. Tôi mới để ý, người đàn bà nằm bên hông anh ta
đang khò khè phập phồng dưới tấm áo xanh xám. Giống màu áo tôi đang mặc trên
người.
Sao
lại đau? Tôi cố tìm hiểu.
Bác
sĩ bảo vậy. Anh có muốn tôi gọi bác sĩ giúp không? Nói rồi, người đàn ông láng
giềng dợm đứng dậy, bước ra ngoài. Tưởng như, anh ta đang chờ một lý do để bước
ra ngoài. Không hẳn vì muốn gọi bác sĩ dùm tôi.
Một
vị áo trắng bước vào. Trước người đàn ông. Bác sĩ luôn hưởng đặc quyền đi trước
người khác, dù rằng họ bước rất chậm.
Tôi
đau à? Tôi ậm ừ khi vị bác sĩ nhấn hai tay trên ngực rồi lần xuống bụng mình.
Không vội vàng gì mở miệng, ông nhìn máy đo đang ngoằn nghoèo zíc zắc kêu bim
bíp nối với thân thể tôi. Khẽ chỉnh lại ống chuyền.
Anh
không đau à? Bất ngờ, ông chiếu thẳng vào tôi. Mắt tôi.
Không.
Tôi có đau gì đâu.
Không
đau sao vào đây? Bác sĩ khẽ nhướng mày. Không đau sao vào đây?
Ừ
nhỉ. Tôi ậm ừ. Nghèn nghẹt khi bắt đầu cảm thấy dường như mọi ánh mắt trong
phòng đều hướng về mình. Giống nhau. Giống bác sĩ. Nhướng mày. Không đau sao
vào đây? Biết chết liền chứ còn có sức mà hỏi à? Tôi cáu. Cái cáu của con cá
đang dung dăng dung dẻ trong hồ nước sâu bỗng dưng thấy mình nằm trong tủ kính.
Nước trong hơn. Thức ăn sẵn. Không có chỗ giấu mình. Máy lọc oxy thổi bọt khì
khì. Chờ.
Không
đau sao vào đây? Bác sĩ lặp lại. Ông ta xắn tay áo. Ai vào chốn này cũng bảo rằng
mình bình thường. Mình khỏe như vâm. Mình chẳng bệnh hoạn gì. Bệnh viện để làm
gì chứ? Vào bệnh viện chứ có phải lên thớt đâu mà sợ?
Người
đàn bà giường bên ho khục khặc. Vẫn nhìn tôi, bác sĩ hỏi. Bà sao rồi?
Còn
đau lắm ạ. Suốt đêm không ngủ được. Người đàn ông trả lời thay vợ.
Bác
sĩ quay hẳn sang giường kế bên. Không ngủ được thì làm gì? Chẳng đợi nghe câu
trả lời, ông ta đi lần lượt từng giường. Chỗ nắn, chỗ kề ống nghe, chỗ ngó
nghiêng máy đo điện tâm đồ. Tôi đếm, có cả thảy năm giường.
Giường
này ai nằm nhỉ? Bác sĩ lại hỏi trống không, hếch mặt về chiếc giường cạnh cửa sổ.
Chẳng
ai cả. Ai đó trả lời.
Sao
có gối chăn ở đây? Dường như, bác sĩ chỉ biết hỏi.
Người
đàn ông có vợ nằm giường kề bên tôi bẽn lẽn, gãi đầu. Đêm qua, mệt quá, nhà
cháu ngả lưng tạm đấy, bác ạ.
Tạm
thôi à? Bác sĩ lại hỏi.
Không
đau, tôi sẽ dí vào tai ông ta câu trả lời ngay. Chỉ có các vị mới xem bệnh viện
là nhà, là tổ, là nơi thường trú. Chứ ai mà muốn ở vĩnh viễn trong cái nhà ngục
nồng nặc hơi hướm bệnh hoạn thế này. Chứ ai mà tình nguyện kề cổ vào lưỡi hái
thần chết – kể cả thần chết du nhập từ nước ngoài, mang những cái tên rất Tây,
rất oách, rất hống hách trêu ngươi. Cá nào chẳng sợ thớt.
Tôi
không mở miệng nổi. Nghĩa là tôi đang đau. Không đau sao vào đây.
Người
đàn ông vơ vội gối chăn về giường vợ trước khi bác sĩ bước ra khỏi cửa. Phòng
Y. Ba cũ cộng một mới là bốn. Còn thiếu một. Tấm áo blouse trắng quá mông trước
khi khuất dạng còn bỏ lại mấy lời lẩm nhẩm. Ai nữa nhỉ? Bao giờ đủ nhỉ?
Người
đàn ông trở về giường vợ. Anh ta chắc như đinh đóng cột, cái giường ấy, anh thấy
không, cái giường kề bên cửa sổ kia, chẳng bao giờ có người. Bệnh viện này có
căng cứng bệnh nhân, nó vẫn không có ai nằm. Trừ thân nhân.
Sao
vậy?
Phong
thủy. Nắng hắt suốt buổi sáng. Trưa chiều lành lạnh. Góc khuất. Chẳng ma nào muốn
ở đó huống chi người ốm.
Người
bệnh được lựa chọn chỗ nằm à?
Giá
mà được chọn. Nhập khoa, điều dưỡng sẽ đưa ngay bệnh nhân vào giường đấy, nhưng
không hiểu sao chỉ chốc lát là bệnh nhân lại đổi. Lạ, phòng này luôn chỉ có nhiều
nhất bốn người bệnh. Chăm vợ gần tháng nay rồi, tôi thấy thế.
Tôi
có đổi đâu?
Chẳng
phải ban nãy anh vừa nhờ tôi dìu qua giường này á? Đau quá nên quên à?
Bất
chợt, rùng mình. Hóa ra, tôi đau thật. Đau đến nỗi chẳng nhớ mình có đổi chỗ nằm
cơ đấy. Thế, ông ấy trực phòng này à?
Bác
sĩ Hỏi? Người đàn ông cười. Ở đây, chúng tôi quen gọi ông ấy là bác Hỏi. Cả y
tá, điều dưỡng, hộ lý cũng gọi thế. Anh mới vào nên chưa biết. Ông ấy luôn hỏi
và chỉ hỏi thôi. Đừng mong cạy miệng ông ấy một câu trả lời. Thế nhưng, giỏi lắm.
Mát tay lắm.
Chữa
bệnh à? Đến lượt tôi thắc mắc.
Người
đàn ông sừng sực. Thì, chữa bệnh chứ chẳng lẽ gieo bệnh hoặc giết người? Anh hỏi
lạ nhỉ?
Ái
chà. Ông bác sĩ được quyền hỏi vô vàn chán chê, không cần biết duyên cớ. Người
bệnh thì không được hỏi à? Người bệnh chỉ có thể rụt rè trả lời hoặc im ỉm cắn
răng? Tôi kéo chăn đắp ngang mặt, cắt ngang cuộc chuyện trò bắt đầu nhen nhóm
hình ảnh vị bác sĩ khả kính có nickname Hỏi ngay khi có thể. Người đàn ông lấy
cái bô dưới gầm giường lên, dựng vợ ngồi ngửa dậy, lấy tấm chăn quây một vòng
quanh người chị. Ai cũng biết những chuyện ấy. Chẳng cần hỏi.
Tôi
xoay mặt sang hướng khác. Lởn vởn. Mê mê tỉnh tỉnh. Làm sao bạn nhớ hết từng
viên thuốc đã uống trong đời? Từng cơn sốt nóng lạnh đã diễn ra trên cơ thể?
Con người, khác gì cái lồng chim. Thượng đế nhón tay treo cái lồng ấy lên một
cành cây vừa phải. Bỏ vào một chú chim vừa phải. Hai lọ nước và thức ăn vừa phải.
Thế là, thế gian sẽ có thêm một cuộc loay hoay tìm kiếm lối thoát vừa phải. Ngọt
nhạt vừa phải. Xoay hướng này, mổ song kia. Thi thoảng nhảy toáng loạn. Thi thoảng
hò hét đến khản giọng. Thi thoảng giả vờ tin tưởng và phục tùng số mệnh. Cuối
cùng, nhận được một cái chết rất vừa phải. Vừa phải bằng tất cả những cái vừa
phải trước đó cộng lại.
Tôi
không ưa hỏi. Tôi là cái lồng chim đan bằng tre trúc nhân tạo qua đôi tay người
thợ lành nghề. Chẳng cần cửa nẻo gì, chú chim trong tôi cứ đứng yên đấy, ngày qua
ngày, ăn rồi hót ba bốn lượt. Sau rất nhiều lần vỗ cánh bay đi, chú chim nhận
ra rằng chẳng có nơi nào dung thứ mình như cái lồng kia. Bầu trời là ảo tưởng.
Tự do là phù phiếm. Bản năng là địa ngục. Tôi, kiêu hãnh chấp nhận cái kiểu mẫu
đã nuôi nấng, che mưa che nắng cho mình.
Cành
cây của tôi, có lẽ, đã già yếu trong chuyến du ngoạn dài ngày này. Ông bác sĩ Hỏi
đang làm công việc tìm kiếm một cành cây khác, trong khi băng bó, cứu chữa, thậm
chí thay nốt cành cây cũ đã mục rỗng vì thời gian, thời tiết hoặc sâu bọ.
Chú
chim đã ngủ. Chiếc lồng im ắng trên nền đất, không còn treo lắc lư trên cành
cây theo gió. Cho tới khi có tiếng ồn ào đánh thức nó dậy. Tôi nhỏm người, gượng
ngồi tựa lưng vào thành giường.
Dãy
ba giường đối diện, ở giữa là một sư già. Đầu trọc bóng. Áo vàng. Đang ngồi như
Phật. Bên phải, cạnh cửa sổ, giường trống. Bên trái ông, là giường của một
thanh niên gầy đét. Có mấy người đứng túm tụm, khoanh tay, xì xào, thút thít.
Tôi nhận ra, trong đám đứng lô nhô ấy, có một vị linh mục hoặc thầy dòng, áo
dài đen cổ viền trắng. Một tay cầm cây thập giá nhỏ, một tay nhúng vào lọ nước
vẫy vẫy lên người thanh niên. Họ đọc kinh. Rì rầm. Lạy cha chúng con ở trên trời…
Vợ
nằm thiêm thiếp. Người đàn ông giường bên thấy tôi thức, sang ghé mông ngồi ké.
Thì thào. Lễ xức dầu. Anh ta chắc không qua nổi. Muốn xưng tội lần cuối cùng.
Sao
phải xưng tội? Tôi không ngăn được câu hỏi.
Thủ
tục ấy mà. Kiểu như, để báo cáo với Chúa rằng con đã hoàn tất đời này, xin mở cửa
bước vào đời sau.
Nhỡ,
không có tội tình gì thì xưng làm sao?
Ớ.
Anh hỏi gớm nhỉ. Không tội cũng phải moi ra tội mà xưng. Không moi ra tội cũng
là một cái tội. Không sống nổi cũng là tội.
Thì
ra vậy. Ông cha xứ và vài người làm xong công việc, về ngay. Chỉ còn thanh niên
nằm lại. Thoi thóp. Nhưng, có vẻ mãn nguyện. Một chiếc lồng hết đát, một chú
chim mãn hạn. Anh ta ra đi vài giờ sau đó. Hộ lý thoăn thoắt lột tấm ga cũ,
tròng tấm mới vào. Gối chăn, có lẽ phải đem đi giặt.
Sư
vẫn ngồi. Tôi không biết ông đã ngồi bao lâu.
Ông
sư bệnh gì? Tôi lại hỏi.
Người
đàn ông láng giềng ra vẻ hiểu biết. Nghe đâu, thầy ấy tắt thở trước khi nhập viện.
Lại thở, lại ăn uống bình thường. Đệ tử thay phiên nhau chăm nom. Kỳ lạ. Bác Hỏi
khám đi khám lại vẫn chưa ra bệnh. Bệnh gì mà chẳng nghe than vãn đau đớn. Cứ
ngồi. Có khi ngồi suốt đêm. Chẳng nói chẳng rằng với ai. Chỉ có thầy ấy là bác
Hỏi không hỏi han được gì.
Mà
này, anh không có người thân à? Người đàn ông quan tâm. Rồi ăn uống thế nào? Cần
gì cứ bảo tôi nhé. Cùng hoàn cảnh bệnh hoạn, chia sẻ với nhau. Vô tư. Đừng lo.
Tôi không lấy tiền công đâu.
Bây
giờ, tôi mới nghe bụng mình réo như cơm sôi quá lửa. Đèn đã sáng trưng tự lúc
nào. Mấy giờ rồi? Tôi buông cái khay cháo đã sạch trơn xuống. Người đàn ông đã
sớt phần cháo của vợ cho tôi. Ngại tôi áy náy, anh bảo: Đằng nào, nhà tôi cũng
ăn không hết. Chăm vợ tháng trời mà tôi béo quay lên, anh thấy không?
Mấy
giờ rồi?
Đã
vào đây còn giờ giấc làm chi cho mệt óc. Cứ đếm ngày ba bữa cháo kèm ba liều
thuốc là xong. Thời gian chẳng ích gì với người bệnh cả. Nhắm mắt ngủ thì ngày
cũng như đêm. Thôi, tôi nằm nghỉ chốc đây.
Người
đàn ông lại ôm gối chăn sang chiếc giường cạnh cửa sổ. Nhưng, chưa kịp nằm cho ấm
chỗ, cửa phòng lại mở toang, áo trắng áo xanh đẩy một người mới vào. Người đàn
ông bật dậy như lò xo. Vẫn không thoát khỏi sự bắt gặp của bác sĩ.
Lại
ngủ nhờ ở giường ấy à? Sao không nằm ở cái giường mới được làm phép ban chiều
kia? Tiếng bác sĩ Hỏi.
Người
mới được đưa vào thế chỗ thanh niên con chiên Thiên Chúa. Cũng là một thanh
niên. Cũng gầy xọp. Khó lòng nhận ra những con người khoác cùng màu áo bệnh
nhân ra ra vào vào chốn này. Tưởng chừng, con chiên Thiên Chúa vừa quay trở lại.
Ống oxy, ống truyền dịch, ống đo tim mạch lại gắn vào. Nằm duỗi chân, thở khó
nhọc. Một người thân ngồi ké mông bên cạnh.
Sư
vẫn ngồi. Im lặng. Ai đó tắt bớt đèn. Người đàn ông lại lấy bô dưới gầm giường
lên, dựng vợ ngồi ngửa dậy, quây tấm chăn xung quanh. Tôi kéo chăn ngang mặt,
xoay người nằm nghiêng một bên.
Mở
mắt là ngày. Nhắm mắt là đêm. Người đàn ông có lý. Thời gian chẳng nghĩa lý gì ở
cửa ngõ sống chết này.
Tôi
chỉ dạo qua thành phố này. Bệnh viện này. Chiếc giường này. Có ngắn ngủi hoặc
lâu dài như những liều thuốc đang đi dạo trong thân thể tôi, tan ra và ngấm
vào, chữa trị bệnh tật hoặc vô dụng, lôi kéo tôi xa xôi hơn hay bỏ mặc tôi đến
gần nhà xác?
Thanh
niên ban chiều đã đi đâu? Thanh niên thế chỗ từ đâu đến?
Cái
chết. Có phải cái chết là câu hỏi lớn nhất, ám ảnh nhất, bế tắc nhất mà con người
ta không thể nào tránh khỏi?
Tại
sao vị sư già kia đã tắt thở rồi lại hồi sinh? Tại sao ông ấy chỉ ngồi mà không
nằm? Chỉ im lặng mà không lên tiếng? Chẳng có gì đáng hỏi và trả lời nữa ư?
Chú
chim nằm yên. Thuốc an thần xâm lấn tâm trí nó. Lâu lâu. Chợt ngưa ngứa hai tai
bởi tiếng xì xào rất nhỏ ở giường bên cạnh. Nó he hé mắt nhìn qua.
Tấm
chăn bên ấy đắp tràn kín giường. Hơi nhô lên. Rung rung nhè nhẹ. Chiếc giường
nhịp nhàng đều theo, thi thoảng cót két lành lạnh. Ai rên ư ử. Ai thở khò khè.
Ông
sư cũng có lúc nằm. Chiếc giường bên phải ông, cạnh cửa sổ, trống huơ.
Không
chỉ người đàn bà giường kế bên tôi, mà người đàn ông chồng chị ta cũng thế. Họ
đang đau.
Không
đau sao vào đây? Giờ này, có lẽ bác sĩ Hỏi đang bận rộn với những toa thuốc cho
ngày mai.
Núi
Dinh, 3/2014
TS.